Szwajcaria - fakty i mity #7 - dalsze kształcenie

Dzisiejszym postem zakończę temat szwajcarskiej edukacji. Jeśli jeszcze nie czytałaś/-łeś poprzednich części i zupełnie nie wiesz, o co tutaj chodzi, zapraszam do kliknięcia w etykietę CH - Fakty i mity u góry strony (dla bardziej leniwych – LINK).

Jesteśmy obecnie na etapie, w którym szwajcarski uczeń ma około 17-19 lat i rozpoczyna on dalszą naukę. Ten okres nazywany jest Tetriärstufe (pol. trzeci poziom edukacji). Ciekawostką jest fakt, że w Szwajcarii, którą zamieszkuje ponad 8 milionów ludzi, tylko 170 tys. zakończyło w zeszłym roku studia. Czynników takiego stanu rzeczy jest wiele: od kwestii finansowej, poprzez ograniczenia dla obcokrajowców, aż po promowanie kariery i większe możliwości pracy po skończeniu szkoły zawodowej.

Postaram się opisać Wam każdy szczebel nauki z uwzględnieniem, kiedy może być on realizowany. Patrząc na wykres, ułatwi Wam jego zrozumienie wiadomość, że pomarańczowe strzałki dają bezpośredni dostęp do szkoły, a niebieskie oznaczają, iż do tej szkoły dostać się można po zdaniu egzaminów lub odbywając wcześniej praktykę zawodową.

Zertifikate von Schulen und Organisationen (certyfikaty szkół i organizacji) 
są dostępne dla osób, które ukończyły szkołę zawodową (2-, 3-, lub 4-letnią). Tego rodzaju dokument jest wystawiany przez szkoły niezależne, czyli takie, które nie mają narzuconych reguł przez gminę czy kanton. Głównym zadaniem kursów jest pogłębienie wiedzy w konkretnym temacie np. mechanik wybrać może kurs o samochodach hybrydowych, po którego ukończeniu otrzyma wyżej wspomniany certyfikat, a sprzedawca może zająć swój czas na kursie z cateringu (przykład takiego dyplomu poniżej).

Berufsprüfung (egzamin zawodowy)
jest to możliwość dalszego kształcenia dla uczniów, kończących szkołę zawodową oraz absolwentów Gymnasium. Jest to jednakże rodzaj szkoły, który nie jest kontynuowany we wszystkich kierunkach, jakie dostępne są w szkole zawodowej. Często wymagana jest również praktyka w zawodzie (minimum 5 lat). By podejść do egzaminu zawodowego należy uczęszczać do szkoły przez 1 – 3 lat (w zależności od kierunku). Przedmioty związane są tylko z odpowiednią specjalizacją. Kierunki dostępne w Szwajcarii to: handlowiec, technik, projektant, przyrodnik, kierunek związany z gospodarką oraz zdrowiem i socjologią.

Po zdaniu egzaminu zawodowego mamy szansę podejść do 
egzaminu specjalizującego (Höhere Fachprüfung/Diplom). 
Jest to dokument bardziej wartościowy niż zwykły egzamin zawodowy. Szkoła przygotowująca trwa 3 do 4 semestrów, a kierunek jest jeszcze ściślej specjalizujący. Główny egzamin odbywa się tylko raz (nie istnieją poprawki ani zaliczenia w innym terminie), tworzony jest przez grono ekspertów, a jego poziom jest bardzo wysoki. Z dyplomem w ręku dostaje się bardzo istotną możliwość, a mianowicie można założyć własną działalność.

Höhere Fachschulen (wyższe studia zawodowe)
to najwyższy stopień kształcenia zawodowego w Szwajcarii. Również w tym przypadku wszystko zależy od wybranego kierunku. Wiedza, którą można tam posiąść, jest bardziej tematyczna i dostosowana do branży. Nie wyklucza się jednak przedmiotów ogólnych. Na pierwszym planie stawia się tam problemy, jakie prawdopodobnie napotka się w codziennym życiu zawodowym i omawia się sposoby ich rozwiązania. W Szwajcarii istnieje 400 rożnych kierunków. Ten rodzaj szkoły trwa z reguły kolejne 3 lata i jest zakończony egzaminem (tzw. dyplomem). Składa się on z części teoretycznej, przeprowadzanej w szkole oraz części praktycznej, na której sprawdzane są: praca/praktyka zawodowa, praca semestralna oraz praca dyplomowa. Absolwenci cieszą się bardzo dobrą opinią na rynku pracy i często obsadzani są (nawet bez doświadczenia) na stanowiskach kierowniczych.

Nachdiplomstudien, czyli studia podyplomowe 
pozwalają na dalszą specjalizację i zgłębienie tajników wiedzy fachowej. Po ukończeniu tej szkoły oraz zaliczeniu egzaminu dyplomowego absolwent szkoły otrzymuje tytuł dipl. (dyplomowany). Egzamin końcowy jest podobny do egzaminu w wyższym studium zawodowym. Do tej szkoły mają bezpośredni dostęp zarówno uczniowie ze zdanym egzaminem zawodowym, egzaminem specjalizacyjnym, jak i dyplomem.

Kolejną ciekawostką jest fakt, iż zawodem, którego uczy się w szkole zawodowej jest nie tylko mechanik czy stolarz, ale także farmaceuta, informatyk czy technik dentystyczny.

Absolwenci najwyższego szczebla edukacji zawodowej, którzy w dalszym ciągu chcą się kształcić, jak i osoby, które zdały maturę zawodową lub fachową, mają możliwość uczęszczania do 
Fachhochschule, czyli wyższej szkoły zawodowej. 
Jest to pierwszy stopień studiów na wyższej uczelni. Szkoła ta pomaga w przyswojeniu wiedzy podstawowej. Istnieją dwie drogi kształcenia: pełnowymiarowa, trwająca 6 semestrów lub berufsbegleitend (dosłownie: towarzysząca pracy), która trwa 8 semestrów i można pogodzić ją z wykonywaną pracą codzienną. W wyższej szkole zawodowej mamy do wyboru kilka dróg edukacji, m.in. psychologia, budownictwo i architektura, konstrukcja i sztuka, nauki przyrodnicze, muzyka, pedagogika, socjologia, technika czy gospodarka. Nauka zakończona jest egzaminem, który nosi nazwę Bachelor (odpowiednik naszego licencjatu), za który zdobyć można 180 pkt. ECTS.

 

Bardzo podobną drogę zawodową wybrać mogą absolwenci liceum (Gymnasium). Ci jednak będą realizować program nauczania na uniwersytecie. Skutek jest taki sam: skończą oni szkołę z licencjatem w ręku, jednak będą oni bardziej poważani w społeczeństwie oraz na rynku pracy. Ważną informacją jest to, że uczęszczając do liceum i przystępując do matury, należy pomyśleć o tym, na jaki uniwersytet chcemy się wybrać oraz dobrać sobie takie przedmioty dodatkowe, które są wymagane przez uczelnię. Jeśli nie zrobimy tego w wyznaczonym czasie, należy przystąpić do kursu przygotowawczego, który trwa z reguły 2 do 3 semestrów lub zdać z dobrym skutkiem egzamin wstępny.

Dochodzi do ciekawego rozwidlenia: Osoby z licencjatem, zdanym w wyższej szkole zawodowej, mogą podejść do nauki w kolejnej wyższej szkole, która będzie tym razem zakończona egzaminem Master (upraszczając: nasz rodzaj magistra). Nauka trwa od 2 do 4 semestrów i skoncentrowana jest na pogłębieniu wiedzy z konkretnej specjalizacji. Wraz ze skończeniem szkoły i zdaniem pracy magisterskiej otrzymuje się odpowiedni tytuł naukowy:

• M. Sc. = Master of Science (dotyczy kierunków tj. matematyka, informatyka, nauka, gospodarka czy nauki inżynieryjne),
• M. A = Master of Arts (dotyczy nauk humanistycznych, socjologicznych, sztuki i teologii).

Za obronę pracy magisterskiej można otrzymać 90 – 120 pkt ECTS. Ukończenie tego rodzaju szkoły umożliwia dostęp do programów doktoranckich na zagranicznych uniwersytetach. 

Osoby, które ukończyły licencjat na uniwersytecie nie mogą jednak pójść do wyżej opisanej szkoły. Muszą one kontynuować naukę na swojej uczelni wyższej. Zasady organizacji zarówno uniwersytetu, jak i wyższej szkoły zawodowej są bardzo podobne. Czas trwania jest taki sam. Nauka również zakończona jest pracą magisterską. Główną różnicą jest różnorodność kierunków, a tym samym zwiększona ilość tytułów, które można uzyskać. Poza dwoma już wspomnianymi tytułami, istnieją jeszcze:

• M. Eng = Master of Engineering (magister – inżynier)
• LL. M = Master of Laws (magister prawa)
• M. F. A = Master of fine Arts (magister sztuki)
• M. Mus = Master of Music (magister muzyki)
• M. Ed = Master of Education (magister edukacji)

Drugą istotną różnicą jest fakt, iż na uniwersytecie (po obronie pracy magisterskiej) istnieje możliwość przedłużenia nauki. W tym czasie uzyskać można tytuł doktorski. Tutaj każdy uniwersytet ma swoje reguły i wszystkie one dostosowane są indywidualnie do każdego potencjalnego doktora. Doktorat to najwyższy tytuł naukowy, jaki otrzymać można w toku akademickiego uczenia.

Rozmieszczenie uniwersytetów w Szwajcarii.

Certificate of Advanced Studies (CAS) 
to pierwsza możliwość dalszego kształcenia po ukończeniu szkoły wyższej. Jest to swego rodzaju kurs, który trwa jedynie jeden semestr. Omawiany jest na nim konkretny dział z dziedziny, w której uczestnik jest już wyspecjalizowany. Przykład: Osoba z tytułem Master of Education, która dodatkowo zajmuje się nauką języków obcych, może uczestniczyć w kursie, jak uczyć w Szwajcarii języka niemieckiego obcokrajowców, którzy nie znają nawet słowa w tym języku. Za udział w kursie otrzymuje się oprócz certyfikatu, 10 – 15 pkt. ECTS.

Diploma of Advanced Studies (DAS)
jest to kolejny rodzaj dokształcenia po uczelni wyższej. Trwa on z reguły 2 lub 3 semestry. Na ten rodzaj kursu uczęszcza się w trybie zaocznym lub indywidualnym, ze względu na pogodzenie kształcenia z pracą. By uzyskać dyplom należy napisać pracę dyplomową. Przy zakończeniu kursu otrzyma się 30 pkt ECTS.

Master of Advanced Studies (MAS)
to kierunek dalszego kształcenia na uczelni wyższej dla specjalistów, którzy ukończyli cały przebieg szkoły zawodowej (ukończyli Höhere Fachschule). Jest on również dostosowany do pracujących osób. Może on być zamiennikiem dla studiów podyplomowych. Rożnicą pomiędzy tymi dwoma rodzajami szkół jest możliwość uzyskania tytułu magistra, kończąc MAS. Nauka trwa 4 semestry. Po jej ukończeniu otrzymuje się 60 pkt ECTS. Ten rodzaj szkolenia występuje tylko w Szwajcarii.

Master of Business Administration (MBA) 
– rodzaj szkolnictwa wyższego, który został zapożyczony z USA i Wielkiej Brytanii. Przeznaczony jest dla młodych osób, robiących karierę, którzy chcieliby objąć stanowiska kierownicze w kadrze, jednak nie posiadają żadnych umiejętności ekonomicznych.

 Exekutive Master of Business Administration (EMBA) 
to rodzaj wykształcenia dla menagerów, którzy posiadają już wiedzę na ten temat, a często także już pracują na takim stanowisku.

_________________________________________________________

Ciekawostka

W poprzednim poście padło pytanie, jak może wyglądać egzamin ustny z matematyki. Popytałam, poszperałam i mogę odpowiedzieć :)

PRZEBIEG EGZAMINU USTNEGO Z MATEMATYKI

Czas trwania: 15 min – przygotowanie, 15 min – egzamin

Pomoce naukowe: Wyciąg wzorów i kalkulator

Egzamin składa się z 2 części:

• Część 1. - Analiza zadania z listy zadań, która omówiona jest na lekcjach przygotowujących (LINK). Zadanie jest losowane przez ucznia i uważa się je za wykonane, jeśli uczeń bez pomocy egzaminatora wpadnie na jego rozwiązanie w ciągu 3 minut.
• Część 2. - Odpowiedz na wylosowane pytanie z listy pytań, która dostępna jest TUTAJ. Istnieje możliwość otrzymania dodatkowych pytań, sprawdzających wiedzę teoretyczną przez komisję. Przykładowe pytanie: Wyjaśnij na przykładzie sens logarytmu i podaj jego przykład w życiu codziennym.

_________________________________________________________

I takim sposobem dobrnęliśmy do końca tego skomplikowanego tematu. Mam nadzieję, że teraz wiecie troszkę więcej na temat systemu edukacji w Szwajcarii. Czy jest coś, co szczególnie przypadło Wam do gustu i chcielibyście, by pojawiło się to także w polskich szkołach? A może dostrzegliście jakieś błędy?

Na koniec chciałabym Was poprosić, byście w komentarzach napisali, o jakich sferach życia chętnie poczytalibyście w tym dziale. Pozdrawiam Was gorąco!